Türkiye’de her yıl 3-9 Kasım tarihleri Organ ve Doku Bağışı haftası olarak kutlanıyor. Organ bağışı için yılım her günü sürdürülen faaliyetler bu hafta da ulusal olarak eş zamanlı yürütülüyor.
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Organ ve Doku Nakli Koordinatörü Delik Acar, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.
‘Yeni bir hayat için organ bağışına destek ver’ sloganıyla sözlerine başlayan Dilek Acar, donör kaynağı merkezi olarak 2010 yılından bugüne kadar aktif bir şekilde Adnan Menderes Üniversitesi’nin çalışmalar yaptığını belirtti.
SON ON YILLIK TABLO İÇLER ACISITürkiye’de 2013 yılından bugüne kadar 22 bin 661 kişi organ bağışında bulundu. 2010 yılından bugüne kadar Türkiye geneli gerçekleşen beyin ölümü sayısı 23 bin 180 iken aile izni sayısı 5 bin 913 oldu.
AYDIN’DA NE KADAR ORGAN BAĞIŞI YAPILDI?2023 yılı verilerine göre Aydın Türkiye genelinde 13. sırada yer alıyor. Yine 2010 yılından bugüne kadar Aydın’da gerçekleşen beyin ölümü sayısı 380 olarak belirlendi. Aydın’da bağış için aile izin sayısı da 130. Verilere göre her 3 kişiden sadece 1’inin organları bağışlanıyor. Organ Bağışı rakamlarına gelince, Aydın’da 2013 yılından bugüne kadar 22 bin 661 kişi organ bağışında bulundu.
EN ÇOK BÖBREK NAKLİNE İHTİYAÇ VARTürkiye’de böbrek nakli bekleyen yaklaşık 23 bin, karaciğer nakli bekleyen 3 bin hasta bulunuyor. Türkiye Böbrek Vakfı’nın verilerine göre 70 bin hasta diyalize giriyor. 23 bini nakil için organ bekliyor.
Haftanın anlam ve önemini vurgulayan Organ ve Doku Nakli Koordinatörü Dilek Acar, “Sahada yaptığımız çalışmalar, sağlıklı insanların ölümünden sonra uygun şartlar sağlandığı takdirde organ bekleyen hastaların tedavisi için onay almaktır” dedi.
BAGIŞ YAPAN KİŞİ YAKINLARINA ORGAN VEREBİLİR Mİ?Bağışta bulunan bir kişi hayattayken ailesi veya yakının bir organa ihtiyacı var ise ona verebilir. Bağışcı olmanız ne sizi canlı iken ne de ölüyken yakınınıza organ vermenize engel bir durum olarak görülmüyor.
Cebinizde organ bağışı kartınız olsa da hastane dışında hayatınızı kaybetmeniz halinde organlar kullanılamıyor. Organların kullanılabilmesi için ölümün mutlaka yoğun bakımda gerçekleşmiş olması gerekiyor. Yoğun bakımda beyin ölümünün gerçekleşmiş olması gerekiyor. Bu durumda koordinatörler devreye girip ailenin rızası aranıyor. Kaybedilen hasta bağışçı olsa bile aile rızası olmadan organları kullanılamıyor.
PANDEMİYLE BİRLİKTE AİLE ONAYI DA AZALDI Acar’ın paylaştığı veriye göre; 2023 yılında bin 400 kişinin beyin ölümü tanısı konuldu. Bunlardan yalnızca yüzde 15’lik bir kesimin ailesi rıza gösterdi.
Bu nedenle organ naklinde sağlık kuruluşlarının organizasyonu büyük önem taşıyor. Hastaların son anlarında süratle yoğun bakım yatağı olan sağlık kurumlarına nakli büyük önem taşıyor. Beyin ölümü teşhisi konanların yakınlarından onay alabilmek için de toplumun bilinçlenmesi gerekiyor. Organ bağışının iletişim araçları aracılığıyla da çok sık gündeme getirilmesi, ailelerin de mutlaka kendi aralarında bu konudaki görüşlerini tartışmaları önem taşıyor.
ÇEVRENİN TEPKİSİ BÜYÜK ROL OYNUYORAydın’da yapılan çalışmaları değerlendiren Acar, bilgi verildiği takdirde ilgilenen sayısının oldukça fazla fakat yanındakilerden etkilenen çok kişi olduğunu aktardı.
ADÜ Organ Nakli Koordinatörü Acar, “Adı üzerinde bu bir bağıştır. Kimseye zorla bunu kabul ettirmeyiz. Bizim görevimiz, kişinin doğru kanal ve doğru bilgilerle bilinçlenmesini sağlamaktır. Amacımız organ bağışını korku olmaktan çıkarmak ve bağışçı sayısını artırmadır” diye konuştu.
