AYDIN HABERLERİ – Geçmiş yılların favori mesleklerinden biri olan bakırcılık ve kalaycılığın ömrü gün geçtikçe tükeniyor.
Bu mesleğin Aydın’ın Nazilli ilçesindeki son ustalarından Sedat Karadeli, bakırcılığın Ege Bölgesi’ndeki esas yeri Muğla Kavaklıdere’den geliyor.
Kavaklıdere’de yaşayan babası, Nazilli Uzun Çarşı’da yıllar önce bakırcılık ve kalaycılık üzerine açtığı dükkanında oğlu Sedat Karadeli’yi yetiştirdi. Babasından işi devralan Sedat Karadeli, üç evladını şimdilerde unutulmaya yüz tutmuş mesleği bakırcılık ve kalaycılık yaparak okuttu. Emekliliğini alan Karadeli, bir zamanlar ticaretini yaptığı mesleğini, şimdilerde hobi olarak sürdürüyor. Sağlığı el verdiği sürece işini sonuna kadar yapacağını aktaran Karadeli, “Dükkanım kira olsaydı onu da yapamazdım” dedi.
BAKIR GEREÇ KULLANIMI YERİNİ SERGİYE BIRAKTI
Bakırcılık ve kalaycılık mesleğinin ömrü hemen hemen bitmiş durumda. İşini devam ettiren ustalar ise nostalji üzerine düşüyor. Eski bakırdan çanak, çömlek, güğüm, tas, fincan, sahan, kazan ve cezve gibi ürünler tarihi sevenlerin evlerinde dekor amaçlı kullanılıyor.
BAKIRIN LEZZETİ BAŞKA
Çoğunluğu gereç değil görsel amaçlı kullanılan bu malzemelerden bakır kazan ise bölgemizde nar ekşisi, salça, keşkek, aşure ve pekmez gibi gıdaların yapımında kullanılıyor.
Günümüzde çelik tencerelerde de yapılabilen bu gıdaların lezzeti ise bakır kazanlarda farklı oluyor. Bakır gereçler iyi kalaylama yapıldığı takdirde hem lezzet hem de sağlık açısından en çok tercih edilen malzemeler arasında yer alıyor.
BAKIRCILIK VE KALAYCILIK MESLEĞİ NEDEN YOK OLUYOR?
Bakırın kalaylanması fiyat olarak artınca kullanım da azaldı. Kalayın Türkiye’de üretilmediğini aktaran Sedat Karadeli, gelenlerin de 10-15 yıldır sanayide kullanıldığını söyledi.
Yurtdışından sanayide kullanımı için gelen kalayların kalitesi de bir hayli düşük oluyor.
BAKIRCILIK MESLEĞİNİ KALAYCILAR BİTİRDİ
Karadeli, “Azınlık olarak kalan kalaycılar da ucuza mal etmeye çalışıyor” diyerek bakırcılık mesleğini bitirenlerin kalaycılar olduğunu öne sürdü.
DİKKAT: KALAYIN ÖMRÜ KISA, ZEHİRLENEBİLİRSİNİZ!
Kalaylanmış bakırların bulaşık makinesinde yıkanmaması gerektiğini vurgulayan Karadeli, kalayın nemli havayı da sevmediğini bildirdi. Karadeli, kafelerde kumda kahve yapmak için kullanılan bakır cezvenin ömrünün üç ay olduğunu bu sebeple hemen kalaylatılması gerektiğini ifade etti.
Bakırlarda kalaylama işleminin çok önemli olduğunu, kalayın düzgün yapılmadığı ya da eskidiği takdirde insanları zehirleyebileceğini belirten Sedat Karadeli, “Cemiyet, yurt gibi toplu yemek verilen yerlerde zehirlenmelerin bir çoğu bakırın zamanla kalayını yemesinden kaynaklanabiliyor.” dedi.
En basit ortalama bir kalaylama yarım saat sürerken işlem fiyatı 50 liradan başlıyor.
Kullanımı, saklaması, kalaylaması her bir işlemi ayrı ayrı zahmet isteyen bakırcılık ve kalaycılık mesleği, belki de günümüzde her şeyin pratiğine, kolayına alışılması ile son buldu.
BAKIR HIRSIZLARI ARTTI
Bakır, sırasıyla altın ve gümüşten sonra gelen değerli madenler arasında yer alıyor. Karadeli, bakır değerinin günümüzde artmasıyla hırsızlıklarında çoğaldığını söyledi.
